พัฒนาการตามวัย 1 เดือน
- สบตา จ้องหน้าคนอุ้ม
- หันศีรษะได้เวลานอนหงายหรือคว่ำ
- สะดุ้งเมื่อได้ยินเสียงพูดระดับปกติ
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ยิ้มแย้ม มองสบตา เล่นพูดคุยกับลูกเอียงหน้าไปมาช้าๆ ให้ลูกมองตาม
- อุ้มบ่อยๆ จับอุ้มพาดบ่าบ้าง
พัฒนาการตามวัย 2 เดือน
- กำมือหรือจับนิ้วของผู้ใหญ่ที่เล่นด้วย
- ยกศรีษะหรือชันคอได้ ได้เล็กน้อยเวลานอนคว่ำ
- ส่งเสียงออกจากคอ เช่น อือ ออ
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- เล่นกับลูกโดยแขวนของสีสด ห่างจากหน้าลูกประมาณ 1 ศอก หรือใช้แผ่นกระตุ้นสายตาสีขาว-ดำ-แดง ให้ลูกมองตาม พูดคุยทำเสียงต่างๆ
- ให้ลูกนอนคว่ำในที่นอนที่ไม่นุ่มเกินไป
พัฒนาการตามวัย 3 เดือน
- กำแล้วคลายมือที่กำไว้ได้
- อุ้มพาดบ่าศีรษะตั้งตรงได้ไม่ต้องซบไหล่ผู้อุ้ม
- ส่งเสียง อู อา
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- อุ้มท่านั่ง พูดคุยทำเสียงโต้ตอบกับลูก
พัฒนาการตามวัย 4 เดือน
- เล่นนิ้วตัวเอง เอามือเข้าปาก
- นอนคว่ำชันคอ อกพ้นจากพื้นได้
- เอี้ยวตัวได้ในท่าอุ้มนั่ง
- เวลานอนหรืออุ้ม มีแรงเตะด้วยเท้า 2 ข้าง
- หันตามเสียง
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- จัดที่ที่ปลอดภัยให้ลูกหัดคว่ำ คืบ
- เล่นกับลูกโดยมีของเล่นให้ลูกไขว่คว้าชมเชยตบมือให้กำลังใจลูกเมื่อลูกทำได้
พัฒนาการตามวัย 5 เดือน
- จับของเข้าปาก
- เริ่มคืบ
- พลิก คว่ำ/หงายได้
- หันตามเสียงเรียก/คุย
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- หาของเล่นสีสดชิ้นใหญ่ที่ปลอดภัยให้หยิบจับและให้คืบไปหา
- พ่อแม่ช่วยกันพูดคุยโต้ตอบ ยิ้ม เล่นกับลูก พูดถึงสิ่งที่กำลังทำอยู่กับลูก เช่น อาบน้ำ กินข้าว
พัฒนาการตามวัย 6 เดือน
- นั่งได้ตามลำพังระยะสั้นๆ ต้องเอามือตัวเองยันช่วย
- เปล่งเสียงโต้ตอบผู้พูด
- ใช้ฝ่ามือจับของ
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- เวลาพูดให้เรียกชื่อลูก
- เล่นโยกเยกกับลูก หาของให้จับเล่น
พัฒนาการตามวัย 7 เดือน
- นั่งทรงตัวได้เอง
- เลียนเสียงพูดคุย
- กวาดสายตา หรือสอดส่ายสายตา
- สนใจสิ่งแวดล้อมอย่างมีจุดมุ่งหมาย
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- อุ้มให้น้อยลง ให้ลูกได้คืบ และนั่งเล่นเองโดยมีแม่คอยระวังอยู่ข้างหลัง
- ให้เล่นสิ่งที่มีสีและขนาดต่างกัน เช่น ลักษณะผิวเรียบ-หยาบ-อ่อน-แข็ง
- ให้หยิบจับสิ่งของเข้า-ออกจากถ้วยหรือกล่อง
พัฒนาการตามวัย 8 เดือน
- มองตามของตก
- เขย่าของเล่นอย่างคล่องแคล่ว
- ทำท่าจะคลานโดยยกตัวด้วยแขนและเข่า
- นั่งโดยไม่ต้องพยุง เอื้อมมือ
- หยิบของได้มือละชิ้น
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- กลิ้งของเล่นให้ลูกมองตาม
- พูดและทำท่าทางเล่นกับลูก เช่น จ๊ะเอ๋ จับปูดำ แมงมุม จ้ำจี้ ตบมือ
พัฒนาการตามวัย 9 เดือน
- ลุกขึ้นคุกเข่าจากท่านั่งโดยต้องเกาะ
- ทำตามคำสั่งง่ายๆ เมื่อใช้ท่าทางประกอบ เช่น จ๊ะเอ๋ ตบมือ
- ขยับปากและใบหน้าเหมือนจะพยายามสื่อสาร
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- หัดให้ยืน เกาะเดิน
- หัดให้ลูกใช้นิ้วหยิบจับของกินชิ้นเล็ก เข้าปาก เช่น ข้าวสุก มะละกอหั่น มันต้มหั่น ฟักทองต้ม ห้ามใช้ถั่วหรือของที่จะทำให้สำลักได้
พัฒนาการตามวัย 10 เดือน
- หยิบของชิ้นเล็กด้วยปลายนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ด้วยกันทั้ง 2 นิ้ว
- ลุกขึ้นจากท่านอนด้วยตนเอง
- เลียนเสียงคำพูดบางคำได้อย่างใกล้เคียง
- แสดงความต้องการโดยทำท่าทางหรือเปล่งเสียง
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- จัดที่ให้ลูกคลานและเกาะเดินอย่างปลอดภัย
- เรียกลูกและชูของเล่นให้ลูกสนใจเพื่อลุกขึ้นจับ
พัฒนาการตามวัย 1 ปี
- หยิบของใส่ถ้วยหรือขันได้
- ยืนเองได้นาน 2 วินาที (ตั้งไข่)
- หยุดทำเมื่อได้ยินเสียงห้าม
- ชี้อวัยวะของคนอื่นได้ 1 ส่วน
- หันตามเสียงเรียกชื่อตน
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ให้ลูกมีโอกาสเล่นสิ่งของโดยอยู่ในสายตาผู้ใหญ่
- พูดชมเชยเมื่อลูกทำสิ่งต่างๆ ได้
- ชวนลูกพูดคุย ชี้ และบอกชื่อส่วนต่างๆ ของร่างกาย
พัฒนาการตามวัย 1 ปี 3 เดือน
- จากท่ายืน หย่อนตัวนั่งยอง
- คลานขึ้นบันไดเองได้ 2-3 ขั้น
- ใช้คำพูดบอกความต้องการ หรือปฏิเสธ เช่น ไม่, ไป, เอา
- เลียนเสียงคำที่ฟังซ้ำๆ หรือคำสุดท้ายคำพูดได้
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- พูดคุยโต้ตอบชี้ชวนให้ลูกสังเกตสิ่งของและผู้คนรอบข้าง
- ชวนให้หาของที่ซ่อนใต้ผ้า
- ชี้ให้ดูภาพและเล่าเรื่องสั้นๆ ให้ลูกฟัง
- ให้ลูกหัดตักอาหาร ดื่มน้ำจากถ้วย และแต่งตัวโดยช่วยเหลือตามสมควร
พัฒนาการตามวัย 1 ปี 6 เดือน
- ใช้นิ้วมือหยิบของออกจากกล่อง
- ก้มลงหยิบของที่พื้น และลุกขึ้นโดยไม่ล้ม
- เดินไปข้างหน้าเองได้คล่องประมาณ 10 ก้าว
- ชี้อวัยวะของตนเองได้ 2 ส่วน
- พูดเป็นคำที่มีความหมายได้อย่างน้อย 10 คำ
- หยิบสิ่งของถูกต้องเมื่อเอ่ยชื่อทีละอย่าง
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ให้โอกาสลูกเดิน วิ่ง และหยิบจับสิ่งของโดยระวังความปลอดภัยให้ลูก
- ร้องเพลง คุยกับลูกเกี่ยวกับสิ่งรอบตัวเล่นเกมง่ายๆ กัน
- จัดหาและทำของเล่นที่มีสีและรูปทรงต่างๆ ให้ลูกเล่น
พัฒนาการตามวัย 1 ปี 8 เดือน
- เดินและหยุดโดยไม่ล้ม
- เดินก้าวข้ามสิ่งกีดขวางเตี้ยๆ
- พูด 2 คำติดต่อกันอย่างมีความหมาย เช่น กินข้าว
- ขีดเขียนเป็นเส้นยุ่งๆ
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- เมื่อลูกพยายามทำสิ่งใด ควรสนใจชี้แนะและให้กำลังใจ โดยให้ลูกคิดและทำเองบ้าง
- ฝึกลูกให้ช่วยตัวเอง เช่น ขับถ่ายให้เป็นที่ รู้จักล้างมือก่อนกินอาหารและหลังขับถ่าย
- ให้ลูกมีส่วนร่วมทำกิจกรรมต่างๆ ภายในบ้าน
พัฒนาการตามวัย 2 ปี
- ขีดเส้น
- เดินขึ้นบันไดได้โดยใช้มือจับราวบันไดข้างหนึ่งและจับมือผู้ใหญ่อีกข้างหนึ่งก้าวเท้าโดยมี 2 เท้าอยู่ในขั้นเดียวกัน
- พูดให้ผู้ที่คุ้นเคยเข้าใจได้
- ชี้อวัยวะของตนเองได้ 4 ส่วน
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ให้โอกาสลูกช่วยเหลือตัวเอง เช่น ตักอาหารกินเอง
- สอนลูกให้รู้จักทักทาย ขอบคุณและขอโทษในเวลาที่เหมาะสม
พัฒนาการตามวัย 2 ปี 6 เดือน
- เดินหลบสิ่งกีดขวางได้ดี
- วิ่งแล้วหยุดทันทีโดยไม่ล้ม
- พูดคุยโต้ตอบเป็นประโยคสั้นๆ
- สื่อสารความรู้สึกของตนเองได้ว่า หิว อร่อย ร้อน หนาว
- บอกชื่อแม่สีได้ 3 สี
- บอก อึ/ฉี่ ได้
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- พาลูกเดินรอบบ้าน และบริเวณใกล้ๆ ชี้ชวนให้สังเกตสิ่งที่พบเห็น
- หมั่นคุยด้วยคำพูดที่ชัดเจนและตอบคำถามของลูกโดยไม่ดุหรือแสดงความรำคาญ
- ชวนลูกแปรงฟันเมื่อตื่นนอนและก่อนนอนทุกวัน
พัฒนาการตามวัย 3 ปี
- เริ่มบอกชื่อและเพศตนเองได้ทั้งยังรู้จักให้และรับ / รู้จักขอ
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- สนับสนุนให้ลูกพูด เล่าเรื่อง ร้องเพลง ขีดเขียน และทำท่าต่างๆ
- สังเกตท่าทีความรู้สึกของลูกและตอบสนองโดยไม่บังคับ หรือตามใจลูกเกินไป ควรค่อยๆ พูดและผ่อนปรน
- จัดหาของที่มีรูปร่างและขนาดต่างๆให้ลูกเล่น หัดขีดเขียน หัดนับแยกกลุ่ม และเล่นสมมุติ
พัฒนาการตามวัย 4 ปี
- เริ่มซักถามว่า “ทำไม”
- ล้างหน้าแปรงฟันเองได้
- บอกขนาดใหญ่-เล็ก ยาว-สั้น
- เล่นร่วมกับคนอื่นเป็น รู้จักรอตามลำดับก่อนหลัง และไม่ปัสสาวะรดเสื้อผ้า
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ตอบคำถามของลูกด้วยภาษาง่ายๆ
- เล่าเรื่องจากภาพ คุย ซักถาม ให้ลูกเล่าเรื่อง
- ฝึกให้ลูกใส่เสื้อผ้า ติดและกลัดกระดุมรูดซิป
พัฒนาการตามวัย 5 ปี
- เริ่มรู้จักสีถูกต้อง อย่างน้อย 4 สี สามารถยืนทรงตัวขาเดียวและเดินต่อเท้าได้ เลือกของที่ต่างจากพวกได้
- นับ 1 – 10 ได้
- รู้จักค่าจำนวน 1 – 5
- พบผู้ใหญ่รู้จักไหว้ทำความเคารพ
- รู้จักขอบคุณ เล่าเรื่องสั้นๆ ได้
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ให้ลูกหัดเดินบนไม้กระดานแผ่นเดียว
- เล่นทาย “อะไรเอ่ย” กับลูกบ่อยๆ ฝึกหัดนับสิ่งของตามจำนวน 1-5 ชิ้น
- ให้ลูกช่วยทำงานบ้านง่ายๆ และพูดคุยเกี่ยวกับสิ่งที่ทำ เช่น จัดจานบนโต๊ะ เก็บจาน เป็นต้น
- ฝึกให้ลูกสังเกต รู้จักเปรียบเทียบ สิ่งที่แตกต่าง และจัดกลุ่มสิ่งที่เหมือนกัน
พัฒนาการตามวัย 6 ปี
- เริ่มนับ 1 – 30 ได้
- รู้จักค่าจำนวน 1 – 10 รู้จักซ้าย-ขวา
- เริ่มอ่าน และเขียนตัวอักษร และตัวเลขได้
วิธีส่งเสริมพัฒนาการ
- ให้ลูกนับสิ่งของที่พบเห็น หัดอ่านเขียนรูปและตัวอักษร
- พูดคุยกับลูกเกี่ยวกับบุคคลที่มีชื่อเสียงและวัฒนธรรมประเพณีใกล้ตัว
- ให้ลูกวาดรูปตามความคิดของตนและเล่าเรื่องสิ่งที่ตนเห็น
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ศูนย์พัฒนาการเด็ก โทร. (034) 417-999 ต่อ 9125, 9126 สายด่วน 1715