การเป็นหนุ่มเป็นสาวโตก่อนวัย คือกระบวนการที่มีการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน โดยเกิดจากการทำงานร่วมกันของระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อ ทำให้เด็กมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วและสามารถสืบพันธุ์ได้ การเป็นหนุ่มสาวก่อนวัยหรือสภาวะที่เด็กโตก่อนวัยหรือโตเร็วกว่าปกติ (Precorcious puberty) พบได้ทั้งเพศหญิงและชายโดยจะพบในเด็กผู้หญิงมากกว่าเด็กผู้ชาย 8 – 20 เท่าโดยปกติเด็กผู้หญิงจะเริ่มเป็นสาวเมื่ออายุ 8 – 13 ปีเด็กผู้ชายจะเริ่มเป็นหนุ่มเมื่ออายุ 9 – 14 ปีหากบุตรหลานของท่านโตเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนอายุ 8 – 9 ปีอาจนำไปสู่ปัญหาอื่น ๆ ตามมาได้ ดังนั้นขอให้คุณพ่อคุณแม่หมั่นสังเกตบุตรหลานอย่างใกล้ชิด
สัญญาณเตือนของภาวะโตเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยที่ควรทราบมีดังนี้
ก่อนอายุ 8 ปี เด็กหญิงที่มีภาวะโตก่อนวัยมีอาการดังนี้
- เริ่มมีหน้าอก
- มีประจำเดือน
- เป็นสิวหน้ามันและมีกลิ่นตัวเร็ว
- ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็วกว่าเด็กวัยเดียวกัน
- มีขนที่อวัยวะเพศและขนที่รักแร้
ก่อนอายุ 9 ปี เด็กชายที่มีภาวะโตก่อนวัยมีอาการดังนี้
- มีการขยายขนาดของอัณฑะและองคชาติ
- มีขนที่อวัยวะเพศและขนที่รักแร้
- ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็วกว่าเด็กวัยเดียวกัน
- เป็นสิวหน้ามัน มีกลิ่นตัวและเสียงแตก
เด็กโตเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยมีผลเสียอย่างไร
- ปัญหาด้านร่างกายคือการที่เด็กเติบโตเร็วนั้นเด็กอาจจะสูงกว่าเพื่อนรุ่นราวคราวเดียวกันแต่ก็ทำให้กระดูกปิดเร็วเช่นกันสิ่งที่ตามมาคือ ระยะเวลาการเจริญเติบโตในวัยเด็กสั้นกว่าเด็กปกติ ทำให้เตี้ยเมื่อเป็นผู้ใหญ่
- ปัญหาด้านจิตใจการที่เด็กมีหน้าอกเป็นสิวมีหนวดหรือมีกลิ่นตัวอาจทำให้เด็กโดนเพื่อนล้อทำให้เด็กกังวลและไม่อยากไปโรงเรียนเด็กบางคนที่มีประจำเดือนเร็วอาจทำให้เกิดความไม่มั่นในไม่กล้าเข้าสังคมได้หรือถ้าตัวเตี้ยเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่อาจทำให้เสียโอกาสในการทำกิจกรรมหรืองานที่อยากทำได้
เด็กโตเป็นหนุ่มสาวก่อนวัยเกิดจากสาเหตุใด
- กรรมพันธุ์ถ้าพ่อแม่มีประวัติเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็วลูกก็มีโอกาสเป็นหนุ่มเป็นสาวเร็วได้
- สิ่งแวดล้อม เด็กที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ซึ่งมักเกิดจากปัจจัยทางโภชนาการ เช่น ชอบรับประทานอาหาทอดอาหารไขมันสูง ขนมอบกรอบ อาหารจานด่วน ส่งผลให้เด็กเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็วกว่าปกติ
- การมีพยาธิสภาพในสมองเช่นมีก้อนเนื้องอกหรือการได้รับรังสีก็อาจไปกระตุ้นให้ต่อมใต้สมองสร้างฮอร์โมนเพศขึ้นมาได้
- ไม่มีสาเหตุชัดเจน ซึ่งพบในเด็กหญิงมากกว่าเด็กชาย
จะทราบได้อย่างไรว่าลูกเป็นหนุ่มสาวโตก่อนวัยเร็วกว่าปกติ
นอกจากการที่คุณพ่อคุณแม่สังเกตดูการเปลี่ยนแปลงของร่างกายเด็กแล้วหากสงสัยว่าลูกเข้าสู่วัยหนุ่มสาวโตเร็วกว่าปกติหรือไม่ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อเด็กเพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมแพทย์จะตรวจร่างกายเพื่อประเมินภาวะการเป็นหนุ่มสาว ร่วมกับการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมดังนี้
- การตรวจอายุกระดูกโดยการเอกซเรย์ที่ข้อมือข้างซ้ายเพื่อหาว่าอายุกระดูกสัมพันธ์กับอายุจริงหรือไม่
- ตรวจเลือดเพื่อวัดระดับฮอร์โมนเพศในร่างกาย
- การตรวจเพิ่มเติมอื่นๆในบางราย เช่น อัลตราซาวน์ช่องท้องเพื่อตรวจมดลูกและรังไข่ หรือการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง (MRI) เพื่อหาสาเหตุความผิดปกติในสมองที่อาจเป็นสาเหตุ
เด็กเป็นหนุ่มสาวเร็วรักษาได้หรือไม่
หากแพทย์ตรวจวินิจฉัยแล้วพบสาเหตุ ก็จะให้การรักษาตามสาเหตุนั้น เช่น กรณีมีเนื้องอกก็จะให้การรักษาด้วยการผ่าตัด อาจจำเป็นต้องมีการฉายแสงหรือเคมีบำบัดแล้วแต่กรณี
ส่วนกรณีไม่พบสาเหตุการรักษาที่ให้ผลดีที่สุดในปัจจุบัน คือ ฉีดฮอร์โมนสังเคราะห์ (GnRH-analogue) เข้ากล้ามทุกๆ 4 หรือ 12 สัปดาห์ซึ่งฮอร์โมนนี้จะยับยั้งการหลั่งฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองมีผลทำให้ฮอร์โมนเพศลดลงสามารถชะลอการเข้าสู่วัยหนุ่มสาวได้
การรักษาต้องทำร่วมกันกับครอบครัวคุณพ่อคุณแม่ควรจัดอาหารให้เด็กรับประทานอย่างเหมาะสมไม่กินอาหารไขมันมากเกินไปออกกำลังกายควบคุมน้ำหนักของเด็กไม่ให้เกินและควบคุมความสูงให้เป็นไปตามวัย
หากเด็กอยู่ในภาวะเป็นหนุ่มสาวก่อนวัยคุณพ่อคุณแม่ผู้ปกครองควรบอกให้เด็กทราบว่าเกิดอะไรขึ้นกับร่างกายให้ข้อมูลที่ถูกต้องเพื่อเตรียมใจให้เด็กรับมือกับการเปลี่ยนแปลงเพื่อให้เด็กให้ความร่วมมือในการรักษาและเพื่ออนาคตของเด็กในการเติบโตได้อย่างเต็มศักยภาพ
ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อเด็ก
เฉพาะทาง : โรคต่อมไร้ท่อและเมแทบอลิซึม
ทำการนัดหมาย และสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม : ศูนย์กุมารเวช โทร. (034) 417-999 ต่อ 9221, 9222